Explosieve expansie leidt tot herbezinning orderpicking
(Door Theo Egberts, Logistiek Krant November 1995)
ASSEN· Scapino, het snel groeiende filiaalbedrijf bekend van de kwaliteit en guldens voordeel, heeft zijn logistiek drastisch aangepast. Dankzij nieuwe automatisering, de overstap op batchpicking in de vorm van ‘waves’ en een passend transport- en sorteersysteem kan het bedrijf beter inspelen op de marktvraag en assortimentswisselingen.
Het is niet niks als je als betrekkelijk jonge onderneming (1974) uitgroeit van een regionale winkelketen tot een landelijk Filiaalbedrijf met meer dan 130 vestigingen. De expansiedrift laat zich niet door landsgrenzen tegenhouden, want de eerste twee Duitse winkels hebben inmiddels de deuren geopend.
Bert Kruisdijk, hoofd logistiek bij het uiterst centraal geleide Scapino glimlacht betekenisvol, maar laat zich niet verleiden tot het noemen van getallen. “Er ligt een ambitieus draaiboek klaar voor verdere groei. Met de nieuwe aanpak kunnen we in ieder geval nog jaren vooruit.”
System Integrator
Al tijdens de eerste meters van rondgang door het magazijn blijkt dat Kruisdijk niets teveel heeft gezegd. Naast het veelvuldig gebruik van de kleuren geel, rood en blauw overheerst vooral rust in het ‘sfeervolle’ magazijn. Aan niets is te merken dat dagelijks 75.000 sku’s (stockkeeping units) in de vorm van schoenen, kleding en sportartikelen het pand verlaten. Waarschijnlijk zal zelfs een verdubbeling amper merkbaar zijn.
Ruggegraad van de nieuwe aanpak is het concept en de installatie die samen met Vanderlande Industries uitVeghel is uitgedacht. “Al in een vroeg stadium stond vast met wie we in zee wilden gaan” verduidelijkt Kruisdijk. “Alleen het hoe was nog onbekend. Om dat te ontdekken zijn we samen op de stoel van de adviseur gaan zitten. Vanderlande is daarbij de systemintegrator geweest.”
Pakket Distriwave
In grote lijnen komt de vernieuwing bij Scapino neer op de overstap van klantgericht orderverzamelen naar batchpicking. In golven van 26 filialen tegelijk wordt de goederenstroom door het distributiecentrum gestuurd. Het pakket dat de aansturing en verwerking voor zijn rekening neemt heet toepasselijk Distriwave en is samen met I.C.T. Automatisering uit Eindhoven ontwikkeld. Ter verbetering zijn het administratieve en logistieke systeem losgekoppeld. Ze functioneren nu als volwaardige zelfstandige modaliteiten, maar kunnen dankzij een speciale interface en de 4de generatie taal en databasetool Informix perfect met elkaar communiceren.
Rode draad
Met nieuwe besturingssoft- en hardware alleen was Scapino er niet. Er is een nieuwe bulkhal gebouwd (8.000 vierkante meter) en er is geinvesteerd in transport- en sorteertechniek. Ook het gehele magazijn is qua indeling op zijn kop gezet en 90 graden verdraaid om een goede ‘flow’ te krijgen. Terwijl we naar de afdeling goederenontvangst wandelen, wijst Kruisdijk op de knalrode slang die langs de muur en het plafond kronkelt. “Dat is onze logistieke rode draad”, lacht hij met serieuze ondertoon. “We hoeven alleen maar te volgen.”
De lijn start bij het SIG: het systeem inkomede goederen. Met behulp van telescopische bandtransporteurs worden de los beladen vrachtwagens en containers met omdozen in een mum van tijd gelost. Elke omdoos is voorzien van een sticker met barcode die elke fabrikant van Scapino krijgt aangeleverd. Ook de prijslabels zijn voorafaangebracht.
Golvende batches
De omdozen passeren een scanner en worden door de Distrisorter ® van Vanderlande automatisch uitgesorteerd op 20 banen. In een omdoos kan een assortiment zitten (van een schoensoort meerdere maten) of juist met één maat. Aan het einde van elke sorteerbaan worden de dozen handmatig gestapeld tot volledige pallets die met behulp van reachtrucks in het bulkmagazijn worden geplaast. De chauffeur scant de barcode van de omdoos en ziet op zijn terminal op welke lokatie de pallet neergezet moet worden. “We werken nog niet met RFT techniek maar brengen voor iedere ontvangst-‘wave’ de juiste informatie in het systeem”, verduidelijkt Bert Kruisdijk. Dat betekent dat we streng de hand houden aan de door ons gestelde aanlevertijden.” We volgen de rode lijn door het bulkmagazijn en komen vervolgens in een ruimte waar elke verzamel ‘wave’ voor assortimentsdozen start. De transportbaan die hier staat, is het begin van het SUG, het Systeem Uitgaande Goederen. Op het SUG komen drie verschillende stromen samen: assortimentsdozen, paardozen (met een paar schoenen in een bepaalde maat) en losse goederen zoals sokken, voetballen en regenpakken in bakken.
Zit Scapino aan het begin van een nieuwe collectie zoals de herfst/win ter of voorjaars/zomercollectie dan worden voornamelijk assortiment waves gedraaid. Als de winkels zijn voorzien van de juiste collecties dan wordt de beperkte winkelvoorraad op peil gehouden vanuit het centraalmagazijn. Elk filiaal heeft een scannende kassa die ‘s avonds door de centrale computer wordt uitgelezen.
Bij het SUG voor assortimentsdozen worden de batchgewijs verzamelde omdozen in willekeurige volgorde, maar met het etiket naar voren op de baan geplaatst zodat de scanner ze kan herkennen. Eenzelfde procedure vindt plaats in het paardozen magazijn voor de individuele schoenendozen. De losse goederen worden verzameld in gecodeerde kunststofbakken.
Sorteren
De rode draad van Scapino komt op de expeditie-afdelingen met een sierlijke krul aan zijn eind. Hier komen de drie stromen van het SUG samen bij twee sorteermachines: een voor paardozen en een voor bakken en assortimentsdozen.
Het besturingssysteem weet precies welke goederen voor welk filiaal zijn bestemd en brengt de juiste bakken, paar en assortimentsdozen samen. Het systeem heeft 26 kanalen zodat voor 26 filialen tegelijk een wave kan worden gedraaid. De gesorteerde goederen worden in rolcontainers gestapeld en door de firma Sloots uit Assen naar de betreffende steden gereden.
De paardozen worden niet meer per filiaal, maar in batches verzameld. De dozen worden in geheel willekeurige volgorde met het etiket in de juiste richting op de transportband gezet Aan het einde van de transportweg zorgt de sorteermachine ervoor dat elk filiaal de juiste artikelen ontvangt.
Snel omschakelen
Uiteraard is het Scapino niet alleen om een verlaging van de logistieke kosten te doen. Erg belangrijk is het snel kunnen inspelen op veranderingen zoals plotseling erg warm weer of een lange regenperiode. Ook kan het assortiment makkelijk worden aangepast aan lokale verschillen. “Bontgevoerde schoenen worden in het Westen bijna niet verkocht, maar in het Oosten, waar de winter vaak strenger is, des te meer”, stelt Kruisdijk. Als voorbeeld: “Met dit systeem kunnen we perfect de winkels opschonen en redistributie verzorgen, zodat uiteindelijk de goederen daar liggen waar er vraag naar is.”
Bert Kruisdijk, hoofd logistiek bij Scapino: “Met de nieuwe transporten sorteerinstallaties en het pakket Distriwave bereiken we tientaIlen procenten produktiviteitsverbetering. AIleen al hierdoor verdienen we de investering in drie jaar terug”.
Bert Kruisdijk 