Ken je kwaliteit maar vooral je valkuilen

• Wat is een kernkwaliteit;
• Kernkwaliteit en valkuilen;
• Vanuit de valkuil naar je kwaliteiten;
• De uitdaging;
• De kernkwaliteit en je allergie;

Besef jezelf waar je goed in bent? Dan ben je ook in staat de balans niet door te laten slaan naar een te veel van je kwaliteit. Als je uitblinkt in daadkracht moet je soms geduld uitoefenen om je doel te bereiken. Toon je als leidinggevende te veel aan daadkracht, dan kunnen anderen je een drammer vinden. En dat terwijl je helemaal geen drammerige persoon bent. Het herkennen van je kwaliteiten is niet alleen nuttig voor jezelf, maar als je manager bent ook voor je medewerkers, de organisatie, groepen en afdelingen. Beter inzicht daarin kan zeer verhelderend werken.

Wat is een kernkwaliteit

Kernkwaliteit is een eigenschap die tot het wezen van je persoon behoort. De kernkwaliteit kleurt je als mens. Het is de specifieke sterkte waar je bij jou of iemand anders direct aan denkt. Bijvoorbeeld moed, daadkracht, zorgzaam, zorgvuldigheid, netheid, flexibiliteit, begripsvol. Een kernkwaliteit is altijd bij iedereen aanwezig. Een kernkwaliteit herken je aan iemands bijzonder kwaliteit, waarover deze zelf zegt: “Dat kan toch iedereen”. Dat kan niet iedereen en als je de achterliggende kernkwali teit weg zou laten, zou je de ander zelfs niet meer herkennen. Dat komt omdat die ene kernkwaliteit alle andere, minder uitgesproken kwali teiten doordringt. De kernkwaliteit kleurt je persoon.

Voorbeelden: “Jij bent zo moedig, je durft de telefoon te pakken en te bellen naar die lastige opdrachtgever”. Reactie: “Och daar sta ik eigenlijk niet bij stil”. Een kernkwaliteit is altijd bij iedereen aanwezig. Je kunt hem niet aan en uit zetten. Je kunt hem wel verborgen houden. Het verschil tussen een kwaliteit en een vaardigheid is dat kwaliteit van binnen uit komt en vaardigheden van buitenaf aan te leren zijn. Kwaliteit is bi j jezelf aanwezig en kun je ontwikkelen.

Hoe duidelijker het beeld is dat je van je kernkwaliteit hebt, des te bewuster kun je dit laten doorstralen in je dagelijkse werk en bezigheden. Wie als kernkwaliteit bijvoorbeeld ‘doorzettingsvermogen’ heeft, weet dat hij of zij goed kan functioneren in kwesties waar een lange adem nodig is.

Kernkwaliteit en valkuil

Je kernkwaliteit heeft ook een schaduwkant. Dit wordt wel de vervorming genoemd. Deze vervorming is niet het tegenovergestelde zoals bijvoorbeeld krachtig het tegenovergestelde is van zwak. De vervorming van de kernkwaliteit is tevens je ‘valkuil’ en ontstaat als je te ver doorschiet. Zo kan behulpzaamheid doorschieten in bemoeizucht. Dan wordt iemands kracht juist zijn zwakte. In de volksmond heet dat dan ‘te veel van het goede’. Bijvoorbeeld als je zorgvuldig bent loop je ook het risico pietluttig te worden. Als zorgvuldig persoon krijg je dan ook regelmatig dit verwijt.

Vanuit de valkuil naar kernkwaliteit

Net zoals je vanuit de kernkwaliteit de vervorming kunt vinden, kan je ook vanuit de vervorming naar de kernkwaliteit teruggaan. Als iemand zijn kernkwaliteit niet kent, dan is een manier om deze te ontdekken je af te vragen welk verwijt je vaak te horen krijgt, in de zin van: “Wees toch niet zo bemoeizuchtig”. Vervolgens vraag je je af van welke positieve kwaliteit dit te veel is en zie daar -behulpzaamheid- is je kernkwaliteit.

 Je kernkwaliteit geeft ook een uitdaging

Naast je valkuil krijg je bij je kernkwaliteitook nog een uitdaging cadeau. Deze uitdaging is het positief tegenovergestelde van de valkuil. Zo hoort bij de valkuil ‘drammerigheid’ wellicht de uitdaging ‘geduld’. Je valkuil is vaak een bron van conflicten met je omgeving. Conflicten, irritaties en spanningen ontstaan vaak als je blind bent voor je eigen kwaliteiten (met hun vervormingen) en die van anderen. Iemand is als persoon nooit drammerig, gemakzuchtig of klef. Het is het gemakzuchtige of drammerige gedrag waar je last van kunt hebben.

Kernkwaliteit en uitdaging zijn elkaar aanvullende kwaliteiten. Het gaat erom, dat je de balans vindt tussen daadkracht en geduld. Wanneer de balans overhelt naar daadkracht kun je doorschieten naar drammerigheid. Om te voorkomen dat je in deze valkuil schiet is het raadzaam om je uitdaging te ontwikkelen. De kunst is nu om zowel daadkrachtig als geduldig te zijn. Dit betekent dat je moet denken in termen van ‘en-en’ en niet ‘of-of’. Ben je geduldig en daadkrachtig, dan loop je niet het risico dat je gaat drammen.

Kernkwaliteit en allergie

Zoals eerder gezegd is uit je kernkwaliteitook af te leiden waar de conflicten met je omgeving te verwachten zijn. Die hebben vaak te maken met je uitdaging. Het probleem is namelijk, dat de doorsnee-mens “allergisch” blijkt te zijn voor een te veel van zijn uitdaging. Zo heeft een daadkrachtig persoon de neiging om over de rooie te gaan als een ander zich heel passief gedraagt. Hij is allergisch voor passiviteit, omdat passiviteit te veel van zijn uitdaging -geduld- is. Hoe meer je in een ander met je eigen allergie geconfronteerd wordt, des te groter is de kans dat je in je valkuil terecht komt. Als je kernkwaliteit “daadkrachtig” is dan loop je het risico nog harder te gaan drammen, terwijl je de ander verwijt passief te zijn. Zo kan een vicieuze cirkel ontstaan, waar je zonder hulp van een derde moeilijk uit komt.

Het kernkwadrant is niet alleen een hulpmiddel om de kernkwaliteit en de uitdaging bij jezelf en anderen te ontdekken. Het kernkwadrant laat ook zien, dat het weleens zo kan zijn, dat een leider het meest kan leren van die mensen waar hij de grootste hekel aan heeft. Kortom je kunt leren van diegenen waar je het moeilijkst mee om kunt gaan.

Bijvoorbeeld: stel je eens voor dat jij je bijzonder ergert aan iemand die je passief vindt. Omdat je hier zo allergisch voor bent besluit je eerst naar jezelf te kijken. Uitgaande van je allergie (passiviteit) maak je het volgende kernkwadrant van jezelf:

Herken je jezelf hierin, dan kun je tot de conclusie komen dat het meer zegt over je zelf dan de ander. De bewustwording hiervan kan ertoe leiden dat jij je minder gaat ergeren aan de andere persoon. Deze gebeurtenis heb je nu gebruikt om jezelf beter te leren kennen en uit te vinden wat je in je eigen ontwikkelingsproces kan doen. Het kan ook zijn dat je tot de conclusie komt, dat dit weliswaar iets over de ander zegt, maar dat je hemjhaar hier als leidinggevende ook op aan wilt spreken. In dit geval kun je een tweede kernkwadrant maken waarbij je aanneemt dat waar je de ander op wilt aanspreken de valkuil van die persoon is. Dit kwadrant kan het omgeklapte kwadrant van jezelf zijn. Jouw uitdaging (geduld) kan de kernkwaliteit van de ander zijn.

Hieruit wordt duidelijk, dat de beste manier om een ander te helpen begint bij veranderen van jezelf. Breng je daadkracht en geduld bij elkaar dan loop je niet het risico ongeduldig te worden en te gaan drammen. Het uitwerken van een kernkwadrant met de medewerker die je wilt aanspreken laat hem/haar heel. Het is overigens niet zo dat jij als leider altijd moet aanpassen aan je eigen valkuilen cq kernkwaliteiten echter is het goed om te weten wat het effect kan zijn op je leiderschapskwaliteiten. Je spreekt de ander niet alleen aan op wat er mis is, maar je laat ook horen wat er goed is en hoe hij/zij zich verder kan ontwikkelen. Je geeft een uitdaging mee om aan te gaan werken.

 Tips en trucs voor je eigen assesment

1. Ga eens na wat mensen van jou vaak als bijzonder benoemen in je contact met hen, waar je zelf nooit zo bij stil staat of wat je eigenlijk heel vanzelfsprekend vindt. Vaak zit daar juist je kernkwaliteit;
2. Ga eens na wat mensen van jou vaak zeggen als je “doordraaft”. Vaak verwijst men dan naar je valkuil. Wanneer je je valkuil ziet als teveel van het goede, kun je je kernkwaliteit ook achterhalen;
3. Wat zou je graag beter/anders willen in je contact met anderen, waarvan je diep in je hart wel weet dat je dat maar moeilijk durft aan te gaan. Zo kom je wellicht je uitdaging op het spoor. Als je je valkuil al wel te pakken hebt, is je uitdaging te vinden door het positief tegenovergestelde van je valkuil op te sporen. Je uitdaging vormt altijd een positieve aanvulling op je kernkwaliteit.
4. Welke houdingjgedrag vind je van anderen absoluut onuitstaanbaar? Dat gedrag verwijst vaak naar jouw allergie. En jouw allergie is altijd het negatief tegenovergestelde van jouw kernkwaliteit. Dat je die allergische gevoeligheid ten aanzien van bepaald gedrag van anderen ervaart, heeft te maken met het feit dat dit gedrag jou onthoudt wat je graag van anderen ontvangt: namelijk datgene wat ook jouw eigen kernkwaliteit is.