Scapino werkt tot op de minuut nauwkeurig

(uit TTM, januari 1996)

DC DOOR AUTOMATISERING SNEL EN BIJNA FOUTLOOS

Bij de naam Scapino denken veel mensen aan schoenenwinkels. Het assortiment van dit snelgroeiende filiaalbedrijf is in de ruim 20 jaar van het bestaan echter flink uitgebreid. Naast schoenen verkoopt Scapino kleding en sportartikelen. De logistiek neemt bij het bedrijf een belangrijke plaats in. Sinds kort is een volledig geautomatiseerd Magazijn Beheers Systeem (MBS) in gebruik. Fouten in de distributie worden hierdoor vrijwel uitgesloten en de doorlooptijden aanzienlijk verkort.

Scapino begon 21 jaar geleden in Assen als schoenenwinkel. Het hoofdkontoor en het distributiecentrum van het familiebedrijf zijn hier nog steeds gevestigd. Scapino is echter al lang niet meer alleen een schoenenwinkel. Op topdogen verlaten elke dag zo’n 75.000 verschillende artikelen het DC. Scapino voert diverse merken. Niet alleen de bekende A-merken, maar ook diverse eigen labels. De gedachte achter alle artikelen is dat de kwaliteit goed moet zijn en dat de prijs guldens voordeel voor de klant moet opleveren. Het aantal filialen van de onderneming is de laotste 10 jaar hard gegroeid. Het 130ste filiaal is inmiddels een feit en het einde van de uitbreidingsplannen is nog niet in zicht. Ook in Duitsland timmert Scapino hard aan de weg.

Bert Kruisdijk is hoofd Logistiek van Scapino en is er verantwoordelijk voor dat de distributie vlekkeloos verloopt. Een dynamische ‘job’ in een snelgroeiende onderneming als Scapino. Bert Kruisdijk TTM 1996Nietemin is van een hectische sfeer op de afdeling Logistiek en in het DC zelf geen sprake. Alles loopt op rolletjes. Letterlijk. Want de rollenbanen in het overzichtelijke DC loppen vrijwel geluidloos, terwijl computers de duizenden dozen de uitgang van het magazijn wijzen.

Kruisdijk legt uit dat Scapino even in een ‘rustige’ periode zit. Als de leveringen voor de wintermaanden beginnen is het aanzienlijk drukker. De sfeer in het DC zal er echter niet wezenlijk door veranderen. Alles blijft rustig en beheersbaar, volledig onder controle. Het enige verschil is dat de rollenbanen in drukke perioden meer uren draaien. Het MBS zit echter ook dan nog lang niet aan het plafond.

Volgens Kruisdijk ziet Scapino groei als een voorwaarde om de bedrijfsfilosofie gestalte te kunnen geven. Daarvoor is het noodzakelijk dat de logistiek goed in elkaar zit. Het goederenbeheer is van grote invloed op de resultaten van het bedrijf. Om tot een optimale beheersing van de goedercnstromente komen heeft Scapino gekozen voor een zo volledig mogelijke mechanisatie en een verregaande mate van automatisering. Daardoor zijn we in staat korte doorlooptijden en hoge verwerkingssnelhedente realiseren zonder dat dit ten koste gaat van de accuratesse. Met het MBS kennen we een minimum aan fouten en een maximum aan controle- en registratiemogelijkheden.

 Investeringen

Om in de toekomst de goederenstromen goed te kunnen blijven besturen, heeft Scapino de laatste jaren flinke investeringen gedaan. Over bedragen wil Kruisdijk niets kwijt. In de eerste plaats is geinvesteerd in een noodzakelijke uitbreiding van de magazijnen. Het oppervlak groeide met 30 procent. Van minstens even groot belang is de ontwikkeling en ingebruikneming van het Magazijn Beheers Systeem (MBS), waarmee niet alleen een computerprogramma wordt bedoeld, maar een compleet nieuwe organisatievorm gebaseerd op een uitgebreid automatiseringssysteem en een geavanceerde sorteerstraat. Hiermee is het bedrijf in staat volledig geautomatiseerd de goederenstroom te beheersen aan de hand van onder meer voorradeninformatie, voorspellingen en capaciteitgegevens.

Meetpunten in het sorteersysteem zorgen ervoor dat alle handelingen worden gecheckt en dat alle informatie hierover wordt vastgelegd en eenvoudig toegankelijk is. Hoewel Scapino over een eigen automatiseringsafdeling beschikt werd ervoor gekozen om het computerprogramma voor het M BS niet zelf te ontwikkelen. Software-producent ICT kreeg de opdracht een programma te schrijven dat een koppeling met de bestaande programmatuur mogelijk maakt. Vander Lande werd gevraagd om de sorteerstraat te bouwen. Van idee tot implementatie nam slechts anderhalf jaar in beslag.

 “De veranderingen door het MBS zijn drastisch’, vertelt Kruisdijk. ‘Handmatige arbeid komt voor de ruim 100 magazijnmedewerkers nog maar weinig voor. De efficiency en de capaciteit zijn aanzienlijk toegenomen. Het MBS levert echter ook op heel andere terreinen voordelen . Zo is het arbeidsplezier van de medewerkers in het DC flink toegenomen. Opmerkelijk in het DC is de aanwezigheid van slechts drie laaddocks voor binnenkomende goederen. Twee hiervan worden gebruikt voor de automatische sortering. De derde is voor het aan leveren van bedrijfsgoederen.

Een medewerker van de afdeling Logistiek is ‘full time’ in de weer met het plannen van binnenkomende goederen. Leveranciers dienen er rekening mee te houden dat de planning tot op de minuut nauwkeurig is geregeld. Over het algemeen levert deze minutieuze ‘JIT’ volgens Kruisdijk geen problemen op. Mocht een leverancier onverhoopt te laat zijndan heeft het sysleem voorlopig zoveel overcapaciteit dat een oplossing snel is gevonden. Kruisdijk:

‘We kunnen zo’n 1.000 dozen per uur lossen. Een vrachtwagen die te laat arriveert, nemen we er tusssendoor. Behalve veel sneller, kunnen we met het MBS ook nauwkeuriger werken. De voorraadbeheersing begint namelijk meteen bij het lossen. Ten eerste leest een computer direct welke produkten binnenkomen. Dat kan omdat alle artikelen door de leveranciers zijn voorzien van een barcode conform de voorschriften van Scapino.

Vervolgens vindt aan de rollenbaan waar de goederen binnenkomen een steekproefcontrole op kwaliteit en inhoud plaats. Voordat de chauffeur is vertrokken zijn de binnenkomende goederen gecontroleerd. De goederen die buiten de steekproef vallen gaan direct door naar de 20 sorteerbanen. Daar worden de artikelen op pallets geplaatst.

Capaciteit

Het systeem zit nog niet op de helft van de capaciteit. Zelfs op drukke dagen zijn alle verzendingen binnen enkele uren verwerkt. In de reachtruck is een beeldscherm gebouwd waarop de chauffeur ziet in welk gebied hij de goederen moet plaatsen. Ter plekke kiest hij zelf de lokatie en legt deze door middel van scanning vast. In de centrale computer van Scapino is alle informatie direct beschikbaar voor de afdeling ‘Merchandise’ die de goederen naar de winkels verdeelt. Bevoorrading van de winkels vindt voor een deel plaats op basis van verkoopgegevens.

 Elke avond ‘zuigt’ de centrale computer de kassa’s van de filialen leeg en wordt de behoefte aan nieuwe voorraad vastgesteld. Daarnaast worden de winkels voortdurend voorzien van nieuwe, seizoensgebonden assortimenten. De doorloopsnelheid hiervan is bijzonder hoog. Binnen 24 uur na binnenkomst in het DC zijn deze assortimenten op weg naar de winkels. In het hoogseizoen verlaten elke dag 75.000 produkten het DC in Assen. Het sorteersysteem zou met een dubbele hoeveelheid evenwel geen moeite hebben. De produktie binnen het DC, uiteraard aan de hand van volledig automatisch  opgestelde pick-lijsten, gebeurt in zogeheten batches. Een batch omvat 26 filialen. Elke bevoorradingsgolf die door het DC gaat wordt door Scapino een ‘wave’ genoemd. Dagelijks gaan minimaal twee ‘waves’ door het DC. Aan het einde van de sorteerstraat worden de artikelen in containers geplaatst en naar de vijf docks voor uitgaande goederen gereden. Sloots uit Assen verzorgt met circa 15 auto’s de distributie.

Kruisdijk: ‘Vroeger deden we het transport zelf. Omdat we seizoensgebonden artikelen verkopen, hebben we in de bevoorrading met pieken en dalen te maken. Het was voor ons verstandiger het vervoer uit te besteden.Daarnaast kennen we het standpunt van ‘schoenmaker blijf bij je leest’.

Scapino streeft naar een positieve, enthousiaste uitstraling. Het gebruik van kleuren speelt hierin een ondersteunende rol. Dat is ook het geval in het DC. Kruisdijk: ‘Goede prestaties vereisen goede arbeidsvoowaarden. Vandaardat wij een binnenhuisarchitect hebben ingeschakeld. Op zijn advies zijn in het interieur van het DC kleuren aangebracht en zijn de wanden op diverse plaatsen kunstzinnig verfraaid. Tot de verbeelding spreekt de artistiek gevormde rode draad die door het DC loopt: hij geeft de route aan die goederen in het magazijn doorlopen. De driehoek die op diverse plekken in de het DC is te zien, heeft een symbolische betekenis. Hij staat voor de verhouding leveranciers, winkels en klanten. De logistiek zit tussen alle betrokkenen. De prettige arbeidsomstandigheden binnen het DC hebben zeker invloed bij het werven van personeel. De meeste mensen vinden het prettig om in dit DC te werken.

Volgens Kruisdijk loopt de logistiek als een rode draad door het bedrijfsproces van Scapino. De symbolische draad zorgt ook voor verfraaiing van het DC.

Artikel uit TTM Januari 1996: Scapino op de minuut nauwkeurig

Scapino golft naar betere logistiek

Explosieve expansie leidt tot herbezinning orderpicking

(Door Theo Egberts, Logistiek Krant November 1995)

ASSEN· Scapino, het snel groeiende filiaalbedrijf bekend van de kwaliteit en guldens voordeel, heeft zijn logistiek drastisch aangepast. Dankzij nieuwe automatisering, de overstap op batchpicking in de vorm van ‘waves’ en een passend transport- en sorteersysteem kan het bedrijf beter inspelen op de marktvraag en assortimentswisselingen.

Het is niet niks als je als betrekkelijk jonge onderneming (1974) uitgroeit van een regionale winkelketen tot een landelijk Filiaalbedrijf met meer dan 130 vestigingen. De expansiedrift laat zich niet door landsgrenzen tegenhouden, want de eerste twee Duitse winkels hebben inmiddels de deuren geopend.

Bert Kruisdijk, hoofd logistiek bij het uiterst centraal geleide Scapino glimlacht betekenisvol, maar laat zich niet verleiden tot het noemen van getallen. “Er ligt een ambitieus draaiboek  klaar voor verdere groei. Met de nieuwe aanpak kunnen we in ieder geval nog jaren vooruit.”

 

Bert Kruisdijk
Bert Kruisdijk

 

 

System Integrator

Al tijdens de eerste meters van rondgang door het magazijn blijkt dat Kruisdijk niets teveel heeft gezegd. Naast het veelvuldig gebruik van de kleuren geel, rood en blauw overheerst vooral rust in het ‘sfeervolle’ magazijn. Aan niets is te merken dat dagelijks 75.000 sku’s (stockkeeping units) in de vorm van schoenen, kleding en sportartikelen het pand verlaten. Waarschijnlijk zal zelfs een verdubbeling amper merkbaar zijn.

Ruggegraad van de nieuwe aanpak is het concept en de installatie die samen met Vanderlande Industries uitVeghel is uitgedacht. “Al in een vroeg stadium stond vast met wie we in zee wilden gaan” verduidelijkt Kruisdijk. “Alleen  het hoe was nog onbekend. Om dat te ontdekken zijn we samen op de stoel van de adviseur gaan zitten. Vanderlande is daarbij de systemintegrator geweest.”

Pakket Distriwave

In grote lijnen komt de vernieuwing bij Scapino neer op de overstap van klantgericht orderverzamelen naar batchpicking. In golven van 26 filialen tegelijk wordt de goederenstroom door het distributiecentrum gestuurd. Het pakket dat de aansturing en verwerking voor zijn rekening neemt heet toepasselijk  Distriwave en is samen met I.C.T. Automatisering uit Eindhoven ontwikkeld. Ter verbetering zijn het administratieve en logistieke systeem losgekoppeld. Ze functioneren nu als volwaardige zelfstandige modaliteiten, maar kunnen dankzij een speciale interface en de 4de generatie taal en databasetool Informix perfect met elkaar communiceren.

Rode draad

Met nieuwe besturingssoft- en hardware alleen was Scapino er niet. Er is een nieuwe bulkhal gebouwd (8.000 vierkante meter) en er is geinvesteerd in transport- en sorteertechniek. Ook het gehele magazijn is qua indeling op zijn kop gezet en 90 graden verdraaid om een goede ‘flow’ te krijgen. Terwijl we naar de afdeling goederenontvangst wandelen, wijst Kruisdijk op de knalrode slang die langs de muur en het plafond kronkelt. “Dat is onze logistieke rode draad”, lacht hij met serieuze ondertoon. “We hoeven alleen maar te volgen.”

De lijn start bij het SIG: het systeem inkomede goederen. Met behulp van telescopische bandtransporteurs worden de los beladen vrachtwagens en containers met omdozen in een mum van tijd gelost. Elke omdoos is voorzien van een sticker met barcode die elke fabrikant van Scapino krijgt aangeleverd. Ook de prijslabels zijn voorafaangebracht.

Golvende batches

De omdozen passeren een scanner en worden door de Distrisorter ® van Vanderlande automatisch uitgesorteerd op 20 banen. In een omdoos kan een assortiment zitten (van een schoensoort meerdere maten) of juist met één maat. Aan het einde van elke sorteerbaan worden de dozen handmatig gestapeld tot volledige pallets die met behulp van reachtrucks in het bulkmagazijn worden geplaast. De chauffeur scant de barcode van de omdoos en ziet op zijn terminal op welke lokatie de pallet neergezet moet worden. “We werken nog niet met RFT techniek  maar brengen voor iedere ontvangst-‘wave’ de juiste informatie in het systeem”, verduidelijkt Bert Kruisdijk. Dat betekent dat we streng de hand houden aan de door ons gestelde aanlevertijden.” We volgen de rode lijn door het bulkmagazijn en komen vervolgens in een ruimte waar elke verzamel ‘wave’ voor assortimentsdozen start. De transportbaan die hier staat, is het begin van het SUG, het Systeem Uitgaande Goederen. Op het SUG komen drie verschillende stromen samen: assortimentsdozen, paardozen (met een paar schoenen in een bepaalde maat) en losse goederen zoals sokken, voetballen en regenpakken in bakken.

Zit Scapino aan het begin van een nieuwe collectie zoals de herfst/win ter of voorjaars/zomercollectie dan worden voornamelijk assortiment waves gedraaid. Als de winkels zijn voorzien van de juiste collecties dan wordt de beperkte winkelvoorraad op peil gehouden vanuit het centraalmagazijn. Elk filiaal heeft een scannende kassa die ‘s avonds door de centrale computer wordt uitgelezen.

Bij het SUG voor assortimentsdozen worden de batchgewijs verzamelde omdozen in willekeurige volgorde, maar met het etiket naar voren op de baan geplaatst zodat de scanner ze kan herkennen. Eenzelfde procedure vindt plaats in het paardozen magazijn voor de individuele schoenendozen. De losse goederen worden verzameld in gecodeerde kunststofbakken.

Sorteren

De rode draad van Scapino komt op de expeditie-afdelingen met een sierlijke krul aan zijn eind. Hier komen de drie stromen van het SUG samen bij twee sorteermachines: een voor paardozen en een voor bakken en assortimentsdozen.

Het besturingssysteem weet precies welke goederen voor welk filiaal zijn bestemd en brengt de juiste bakken, paar en assortimentsdozen samen. Het systeem heeft 26 kanalen zodat voor 26 filialen tegelijk een wave kan worden gedraaid. De gesorteerde goederen worden in rolcontainers gestapeld en door de firma Sloots uit Assen naar de betreffende steden gereden.

De paardozen worden niet meer per filiaal, maar in batches verzameld. De dozen worden in geheel willekeurige volgorde met het etiket in de juiste richting op de transportband gezet Aan het einde van de transportweg zorgt de sorteermachine ervoor dat elk filiaal de juiste artikelen ontvangt.

Snel omschakelen

Uiteraard is het Scapino niet alleen om een verlaging van de logistieke kosten te doen. Erg belangrijk is het snel kunnen inspelen op veranderingen zoals plotseling erg warm weer of een lange regenperiode. Ook kan het assortiment makkelijk worden aangepast aan lokale verschillen. “Bontgevoerde schoenen worden in het Westen bijna niet verkocht, maar in het Oosten, waar de winter vaak strenger is, des te meer”, stelt Kruisdijk. Als voorbeeld: “Met dit systeem kunnen we perfect de winkels opschonen en redistributie verzorgen, zodat uiteindelijk de goederen daar liggen waar er vraag naar is.”

Bert Kruisdijk, hoofd logistiek bij Scapino: “Met de nieuwe transporten sorteerinstallaties en het pakket Distriwave bereiken we tientaIlen procenten produktiviteitsverbetering. AIleen al hierdoor verdienen we de investering in drie jaar terug”.

Artikel: Scapino golft naar betere logistiek